ป้ายทะเบียน คือ ป้ายสัญลักษณ์ที่ทำจากแผ่นโลหะ โดยจะระบุหมวดตัวอักษรและตัวเลข เพื่อเป็นสัญลักษณ์แสดงว่า รถยนต์ / รถจักรยานยนต์ หรือยานพาหนะนั้น ๆ ได้รับการจดทะเบียนอย่างถูกต้องตามกฎหมาย ซึ่งป้ายทะเบียนที่พบเห็นได้ทั่วไปบนท้องถนน ส่วนใหญ่จะเป็นป้ายทะเบียนสีขาว ตัวหนังสือสีดำ แต่จริง ๆ แล้วป้ายทะเบียนยังมีสีอื่น ๆ อีกมากมาย ได้แก่ ป้ายทะเบียนรถสีเหลือง, ป้ายทะเบียนรถสีเขียว, ป้ายทะเบียนรถสีฟ้า, ป้ายแดงและป้ายทะเบียนรถที่มีลวดลายกราฟิก ซึ่งแต่ละแบบไม่ได้ใส่สีสันเพียงเพราะความสวยงาม แต่เป็นการแบ่งแยกประเภทตามลักษณะการใช้งานของรถยนต์
รถยนต์หรือยานพาหนะที่ต้องจดทะเบียนกับกรมการขนส่งทางบกนั้น คือรถทุกชนิดที่จะนำมาวิ่งหรือใช้งานบนท้องถนน เช่น รถยนต์ รถกระบะ รถตู้ รถบรรทุก รถสามล้อเครื่อง รถแทรกเตอร์ รถบดถนน และรถมอเตอร์ไซค์ โดยการจดทะเบียนจะแบ่งออกตามประเภทของการใช้งาน ซึ่งมีทั้งหมด 17 ประเภทด้วยกัน ได้แก่
- รย.1 - รถยนต์นั่งส่วนบุคคลไม่เกิน 7 คน
- รย.2 - รถยนต์นั่งส่วนบุคคลเกิน 7 คน
- รย.3 - รถยนต์บรรทุกส่วนบุคคล
- รย.4 - รถยนต์สามล้อส่วนบุคคล
- รย.5 - รถยนต์รับจ้างระหว่างจังหวัด
- รย.6 - รถยนต์รับจ้างบรรทุกคนโดยสารไม่เกิน 7 คน
- รย.7 - รถยนต์สี่ล้อเล็กรับจ้าง
- รย.8 - รถยนต์รับจ้างสามล้อ
- รย.9 - รถยนต์บริการธุรกิจ
- รย.10 - รถยนต์บริการทัศนาจร
- รย.11 - รถยนต์บริการให้เช่า
- รย.12 - รถจักรยานยนต์ส่วนบุคคล
- รย.13 - รถแทรกเตอร์ กำหนดลักษณะตามใช้งาน
- รย.14 - รถบดถนน ไม่ต้องกำหนดลักษณะ
- รย.15 - รถใช้งานเกษตรกรรม
- รย.16 - รถพ่วง ไม่กำหนดลักษณะ
- รย.17 - รถจักรยานยนต์สาธารณะ
มาดูกันว่าป้ายทะเบียนรถแท้จริงแล้วมีทั้งหมดกี่สี แต่ละสีหมายความว่าอย่างไรบ้าง
1. ป้ายทะเบียนรถสีขาวสะท้อนแสง ตัวหนังสือสีดำ
คือ รถยนต์นั่งส่วนบุคคลไม่เกิน 7 ที่นั่ง เช่น รถยนต์ รถเก๋ง รถ SUV รถกระบะ 4 ประตู และรถมอเตอร์ไซค์ส่วนบุคคล
2. ป้ายทะเบียนรถสีขาวสะท้อนแสง ตัวหนังสือสีเขียว
คือ รถบรรทุกส่วนบุคคล เช่น รถกระบะ หรือรถบรรทุกขนาดเล็ก
3. ป้ายทะเบียนรถสีขาวสะท้อนแสง ตัวหนังสือสีน้ำเงิน
คือ รถนั่งส่วนบุคคลที่มีที่นั่งมากกว่า 7 ที่นั่ง เช่น รถตู้ หรือรถอเนกประสงค์ขนาดใหญ่
4. ป้ายทะเบียนรถสีเหลืองสะท้อนแสง ตัวหนังสือสีดำ
คือ รถยนต์ รถมอเตอร์ไซค์รับจ้าง ที่บรรทุกผู้โดยสารได้ไม่เกิน 7 ที่นั่ง เช่น รถแท็กซี่ และมอเตอร์ไซค์รับจ้าง
5. ป้ายทะเบียนรถสีแดงสะท้อนแสง ตัวหนังสือสีดำ
คือ ป้ายทะเบียนรถที่กรมการขนส่งทางบกออกไว้ให้ใช้ชั่วคราว เพื่อแสดงว่ารถยนต์คันดังกล่าวยังไม่ได้จดทะเบียน ซึ่งจะมีข้อจำกัดในการใช้งานคือไม่เกิน 30 วัน และห้ามใช้งานในช่วงเวลาหลังจากพระอาทิตย์ตกดิน
6. ป้ายทะเบียนรถสีฟ้าไม่สะท้อนแสง ตัวหนังสือสีขาว
คือ ป้ายทะเบียนรถพิเศษที่ใช้สำหรับบุคคลในหน่วยงานพิเศษของสถานทูต สถานกงสุล หรือองค์กรระหว่างประเทศ
- อักษร พ คือ หน่วยงานพิเศษในสถานทูต
- อักษร ก คือ คณะผู้แทนกงสุล
- อักษร อ คือ องค์กรระหว่างประเทศ
7. ป้ายทะเบียนรถสีส้มสะท้อนแสง ตัวหนังสือสีดำ
คือ ป้ายทะเบียนรถสำหรับใช้ทางเกษตรกรรม เช่น รถพ่วง รถแทรกเตอร์ รถไถ
8. ป้ายสีเหลืองสะท้อนแสง ตัวหนังสือสีแดง
คือ รถยนต์รับจ้างที่ทำการวิ่งรับ-ส่งผู้โดยสารระหว่างจังหวัด
9. ป้ายสีเหลืองสะท้อนแสง ตัวหนังสือสีน้ำเงิน
คือ รถยนต์ 4 ล้อเล็กที่วิ่งรับจ้าง
10. ป้ายสีเหลืองสะท้อนแสง ตัวหนังสือสีเขียว
คือ รถยนต์รับจ้าง 3 ล้อ เช่น รถตุ๊ก ๆ
11. ป้ายสีเขียวสะท้อนแสง ตัวหนังสือสีขาว หรือสีดำ
คือ รถที่ให้บริการทัศนาจรต่าง ๆ รถบริหารธุรกิจ รถบริการให้เช่า เช่น รถลีมูซีนสนามบิน
12. ป้ายทะเบียนรถที่มีลวดลายกราฟิก
คือ ป้ายทะเบียนรถหมายเลขพิเศษที่มาจากการประมูล
อย่างไรก็ตาม รถยนต์หรือยานพาหนะต่าง ๆ ที่มีการจดทะเบียนกับกรมการขนส่งทางบกเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ควรใช้งานรถให้ตรงกับประเภทของป้ายทะเบียนนั้น หากมีการใช้งานที่ผิดประเภทและเจ้าหน้าที่ตรวจพบจะถือว่ามีความผิดเช่นเดียวกับการใช้ป้ายซีด สีป้ายทะเบียนจาง ทำให้ไม่สามารถมองเห็นรายละเอียดต่าง ๆ เช่น หมวดอักษร ตัวเลข หรือจังหวัด ได้อย่างชัดเจน สามารถดำเนินการขอแผ่นป้ายทะเบียนใหม่ที่กรมการขนส่งทางบก
